Een sterk financieel hoofdstuk is essentieel voor elk ondernemingsplan. Het laat zien hoeveel kapitaal je nodig hebt, hoe je dit wilt besteden en welke kosten en opbrengsten je verwacht. Dit is niet alleen belangrijk voor het verkrijgen van financiering, maar ook om de haalbaarheid van je bedrijfsplannen te toetsen.
Belangrijkste onderdelen:
- Investeringsbegroting: Overzicht van alle benodigde investeringen, zoals machines en voorraden.
- Financieringsstructuur: Hoe je deze investeringen financiert (eigen vermogen vs. vreemd vermogen).
- Winst- en verliesrekening: Je verwachte inkomsten en uitgaven per maand of kwartaal.
- Cashflowprognose: Wanneer je inkomsten en uitgaven plaatsvinden om cashflowproblemen te voorkomen.
Veelgemaakte fouten:
- Te optimistische omzetprognoses.
- Belastingverplichtingen onderschatten.
- Geen scenarioanalyse maken.
Handige tools en regelingen:
- KVK-templates voor financiële planning.
- BMKB-regeling voor kredietgaranties.
- WBSO-regeling voor belastingvoordeel bij R&D.
Een goed financieel plan is niet alleen een verplichting, maar ook een krachtig hulpmiddel om je onderneming succesvol te maken.
H9 Financieel plan deel 3 exploitatie -en liquiditeitsbegroting
Hoofdonderdelen van een Financieel Hoofdstuk
Een financieel hoofdstuk bestaat uit vier belangrijke onderdelen die samen een duidelijk beeld schetsen van de financiële situatie van je bedrijf. Elk onderdeel speelt een specifieke rol en helpt banken en investeerders om je plannen beter te begrijpen. Hieronder leggen we uit hoe elk onderdeel bijdraagt aan een volledig financieel overzicht.
Investeringsbegroting
De investeringsbegroting geeft een overzicht van alle investeringen die nodig zijn om je bedrijf op te starten. Dit overzicht wordt vaak opgesplitst in twee categorieën:
- Vaste activa: Denk aan machines, computers, meubilair en bedrijfspanden.
- Vlottende activa: Zoals voorraden, debiteuren en liquide middelen.
Het is belangrijk om de bedragen goed te onderbouwen met offertes. Vraag bijvoorbeeld meerdere offertes voor vergelijkbare uitgaven (zoals €500,- versus €650,- voor een printer) en houd een marge van 10–15% aan voor onvoorziene kosten. Samen met je financieringsbegroting vormt de investeringsbegroting de balans van je onderneming.
Een goed uitgewerkte investeringsbegroting gaat hand in hand met een doordachte financieringsstructuur.
Financieringsstructuur
De financieringsstructuur laat zien hoe je de benodigde investeringen gaat financieren. Dit draait om de balans tussen eigen vermogen en vreemd vermogen.
| Financieringstype | Kenmerken | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|---|
| Eigen vermogen | Kapitaal verkregen door aandelenverkoop | Geen rente of terugbetalingsverplichting | Je kunt zeggenschap verliezen |
| Vreemd vermogen | Lening van een persoon of organisatie | Rente kan belastingvoordeel opleveren | Verplichtingen zoals rente en aflossing |
Banken eisen vaak minimaal 30% eigen vermogen. Bij het zoeken naar financiering is het slim om eerst je eigen netwerk te benaderen. Onderzoek daarnaast grondig de verschillende financieringsopties en stel bij vreemd vermogen altijd een terugbetalingsplan op.
Winst- en Verliesrekening
De winst- en verliesrekening geeft een overzicht van je verwachte inkomsten en uitgaven over een bepaalde periode. Voor startende bedrijven is het gebruikelijk om dit maandelijks uit te werken voor het eerste jaar en per kwartaal voor de jaren daarna.
Begin met een realistische omzetprognose. Voor een webshop kun je bijvoorbeeld het aantal verwachte bezoekers, het conversiepercentage en de gemiddelde orderwaarde gebruiken om je maandelijkse omzet te berekenen.
Aan de kostenkant is het belangrijk onderscheid te maken tussen:
- Vaste kosten: Zoals huur, verzekeringen en abonnementen.
- Variabele kosten: Zoals inkoop, verpakkingsmateriaal en verzendkosten.
Vergeet ook niet kostenposten zoals belastingen, afschrijvingen en reserveringen voor vakantiegeld mee te nemen. Het onderschatten van belastingverplichtingen kan je later in de problemen brengen.
Cashflowprognose
De cashflowprognose laat zien wanneer je inkomsten en uitgaven plaatsvinden. Dit is essentieel, want zelfs een winstgevend bedrijf kan in de problemen komen als er onvoldoende liquide middelen beschikbaar zijn om rekeningen te betalen.
Cashflowproblemen zijn verantwoordelijk voor 82% van de bedrijfsfaillissementen, en bijna de helft van de financiële professionals (49%) maakt zich zorgen over de betrouwbaarheid van hun cashflowgegevens.
"Kleine afwijkingen in cashflowprognoses kunnen leiden tot grote financiële risico’s" – Hubert Rappold, Senior Treasury Expert, Nomentia
Maak maandelijkse cashflowprognoses voor minimaal het eerste jaar. Begin met je beginsaldo, tel alle verwachte inkomsten (zoals omzet, subsidies en leningen) op en trek vervolgens alle uitgaven (zoals inkoop, huur, salarissen en belastingen) af. Het eindsaldo van de ene maand wordt het beginsaldo van de volgende.
Bereid je voor op verschillende scenario’s, zoals lagere omzet (bijvoorbeeld 20% lager dan verwacht) of vertraagde betalingen van klanten. Werk je prognose regelmatig bij om te anticiperen op veranderingen in je bedrijfsomgeving. Een nauwkeurige cashflowprognose vormt de basis voor een solide financiële planning.
Let ook goed op het verschil tussen factuurdatum en betaaldatum. Nederlandse bedrijven hanteren vaak betalingstermijnen van 30 dagen, maar in de praktijk kan dit oplopen tot 45 of zelfs 60 dagen. Dit kan een grote impact hebben op je cashflow, dus houd hier rekening mee in je planning.
Veelgemaakte Fouten bij Financiële Planning
Zelfs de meest doorgewinterde ondernemers maken soms fouten bij het opstellen van hun financiële plannen. Deze fouten kunnen leiden tot cashflowproblemen, verkeerde beslissingen en in extreme gevallen zelfs faillissement. Door veelvoorkomende valkuilen te herkennen, kun je ze vermijden en een realistischer financieel plan maken.
Overschatten van Omzet
Een goede financiële planning begint met een realistische omzetprognose. Toch zijn veel ondernemers te optimistisch over hun verwachte inkomsten. Ze gaan er vaak vanuit dat klanten vanzelf hun product zullen vinden, terwijl de werkelijkheid vaak anders is.
Andrew Clarke, oprichter van Sync-Up bookkeeping, deelt zijn ervaring:
"I walked with a naive confidence as a first-time entrepreneur. I assumed everyone would flock to my door. I drastically underestimated my marketing needs, figuring word-of-mouth would be enough. While referrals are great, they take time, and I was in a hurry to generate revenue."
Te hoge omzetverwachtingen kunnen leiden tot overmatige uitgaven aan bijvoorbeeld personeel en marketing. Gabe Garcia, oprichter van PierrePark, beschrijft hoe dit bij hem fout ging:
"My biggest financial forecasting mistake was overestimating revenue growth. I assumed growth would continue at the same rate without considering market slowdowns. This led to cash flow issues when sales didn’t meet expectations."
Daarnaast worden seizoensinvloeden vaak over het hoofd gezien. Denk aan een ijssalon die de zomeromzet doortrekt naar de wintermaanden, of een webshop die geen rekening houdt met de piek in december. Dit soort fouten kan onverwachte financiële problemen veroorzaken.
Om realistische omzetprognoses te maken, is grondig marktonderzoek onmisbaar. Analyseer je doelgroep, de marktomvang en je concurrenten. Gebruik historische data om trends te herkennen en wees conservatief in je schattingen. Wist je dat veel succesvolle techbedrijven meer dan 30% van hun omzet investeren in marketing?
Onderschatten van Belastingverplichtingen
Naast omzetprognoses is het belangrijk om belastingverplichtingen niet te onderschatten. Dit is een fout die ondernemers duur kan komen te staan. In Nederland moeten bedrijven rekening houden met btw (21% of 9%), vennootschapsbelasting, inkomstenbelasting en mogelijk loonheffingen.
Als je je belastingverplichtingen niet goed inschat, kunnen de gevolgen fors zijn. Denk aan naheffingen, boetes en rente over openstaande bedragen. Daarom is het belangrijk om belastingen niet pas aan het einde van het jaar te berekenen, maar ze gedurende het jaar mee te nemen in je planning.
Een gedetailleerde administratie is hierbij essentieel. Overweeg ook om een belastingadviseur in te schakelen, zeker als je met complexe situaties te maken hebt. Daarnaast is het slim om belastingen mee te nemen in grote bedrijfsbeslissingen. Bij de verkoop van je bedrijf bijvoorbeeld, kunnen belastingen een flinke hap nemen uit het bedrag dat je uiteindelijk overhoudt.
Overslaan van Scenarioanalyse
Een ander veelvoorkomend probleem is het overslaan van een scenarioanalyse. Dit is vooral belangrijk voor startups, die vaak met veel onzekerheden te maken hebben. Veel ondernemers richten zich uitsluitend op een optimistisch scenario en bereiden zich onvoldoende voor op tegenslagen.
Een scenarioanalyse helpt je om risico’s beter te beheersen en om meer doordachte keuzes te maken. Het laat je ook kansen en bedreigingen zien die anders misschien onopgemerkt blijven. Voor startups is dit extra belangrijk, omdat het hen in staat stelt om snel te schakelen en investeerders een beter beeld te geven van mogelijke risico’s.
Het is verstandig om drie scenario’s op te stellen: een basisscenario, een best-case scenario en een worst-case scenario. Stel, je runt een SaaS-bedrijf. Je kunt dan verschillende prijsstrategieën simuleren, rekening houdend met abonnementsprijzen, klantwervingskosten en klantbehoud. Voor startups zonder omzet kan een scenarioanalyse inzicht geven in wanneer de eerste inkomsten worden verwacht, wat bepalend is voor het moment waarop nieuw kapitaal nodig is.
Betrek meerdere afdelingen bij het maken van deze analyses om verschillende invalshoeken te verzamelen. Werk je modellen regelmatig bij op basis van nieuwe informatie en veranderende omstandigheden.
Handige Tools voor Nederlandse Ondernemers
Met de juiste hulpmiddelen wordt financiële planning een stuk eenvoudiger. Er zijn verschillende tools speciaal ontwikkeld voor ondernemers in Nederland om realistische prognoses te maken en je financiële planning te verbeteren. Hier lees je hoe je met behulp van KVK-templates en andere hulpmiddelen je financiële plan kunt structureren.
Templates van de Kamer van Koophandel
De Kamer van Koophandel (KVK) biedt handige hulpmiddelen waarmee je jouw bedrijfsidee kunt vertalen naar concrete cijfers. Dit helpt je niet alleen om de haalbaarheid van je plannen te toetsen, maar ook om financieringsmogelijkheden in kaart te brengen. Een volledig financieel plan bestaat meestal uit vier onderdelen: een investeringsbegroting, financieringsbegroting, exploitatiebegroting (winst- en verliesrekening) en een liquiditeitsbegroting (cashflow).
Daarnaast biedt de KVK tools zoals de Locatiescan, waarmee je inzicht krijgt in bedrijfs- en bewonersontwikkelingen in jouw regio, en de Bedrijventeller, die helpt om de concurrentie in jouw omgeving te analyseren. Voor persoonlijk advies kun je terecht bij het KVK Adviesteam, en het KVK Financieringsloket ondersteunt bij het vinden van financiering en het leggen van contacten met investeerders. Ook Qredits, een partner van de KVK, biedt een voorbeeld van een financieel plan dat je kunt downloaden om structuur aan te brengen in je financiële planning.
Banktools voor Financiële Planning
Nederlandse banken hebben ook diverse tools ontwikkeld die je helpen bij het maken van financiële prognoses. Zo biedt Rabobank oplossingen voor zowel startups als scale-ups. Naast toegang tot financiële producten en verzekeringen, kun je via de bank ook gebruikmaken van pensioenregelingen en financieringsopties. Dit is vooral interessant voor beginnende ondernemers die nog geen bewezen resultaten of betalende klanten hebben.
Rabobank biedt ook een Subsidieloket voor informatie over subsidies en overheidsregelingen. Voor technische ondernemers is er de Developer Portal, waarmee financiële diensten via API’s kunnen worden geïntegreerd.
"We zijn een coöperatie met leden in plaats van aandeelhouders… Klanten kunnen hun betrokkenheid bij de bank tonen door lid te worden. We hebben meer dan 2 miljoen leden, en zij sturen de koers van de bank aan en keuren deze goed."
– Bart Vloet, Senior Vice President en Senior IT Lead voor Woningfinanciering bij Rabobank
Het feit dat slechts 2% van de startups de scale-up fase bereikt, benadrukt hoe belangrijk het is om vanaf het begin een solide financiële planning te hebben.
Belastingcalculators en Hulpmiddelen
Een goed beeld hebben van je belastingverplichtingen is essentieel voor je financiële planning. Nederlandse belastingcalculators kunnen je helpen om inkomstenbelasting, sociale premies en mogelijke aftrekposten te berekenen. De KVK biedt bijvoorbeeld een handige inkomstenbelastingcalculator waarmee je kunt zien hoe belastingtarieven je inkomen beïnvloeden.
Nederland hanteert een progressief belastingsysteem. Voor 2025 gelden de volgende tarieven voor Box 1:
| Inkomensbereik | Belastingtarief |
|---|---|
| €1 tot €38.441 | 35,82% |
| €38.442 tot €76.817 | 37,48% |
| €76.818 en hoger | 49,5% |
Daarnaast is het standaard btw-tarief 21%, met een verlaagd tarief van 9% voor specifieke goederen en diensten. Online calculators kunnen je helpen om je netto-inkomen na belasting te schatten. Het is verstandig om je belastingprognoses elk kwartaal bij te werken, vooral als er wijzigingen zijn in je inkomen of aftrekposten. Voor complexe situaties, zoals internationaal inkomen bij expats, kan het inschakelen van een belastingadviseur of accountant een slimme keuze zijn.
Wettelijke Vereisten en Compliance
Net zoals een goed uitgewerkt financieel hoofdstuk onmisbaar is voor de haalbaarheid van je bedrijfsplan, verplicht wetgeving je om vooruit te denken over risico’s en kansen.
Bij het opstellen van je financiële plan moet je rekening houden met diverse wettelijke verplichtingen en overheidsregelingen. Deze kunnen je planning beïnvloeden, kosten besparen of extra financieringsmogelijkheden bieden. Door deze aspecten vooraf mee te nemen in je berekeningen, versterk je niet alleen je financiële planning, maar ook je geloofwaardigheid bij potentiële financiers.
Borgstellingskrediet MKB (BMKB)
De BMKB-regeling biedt een belangrijke financieringsmogelijkheid voor ondernemers die moeite hebben om via traditionele kanalen krediet te verkrijgen. Met deze regeling garandeert de overheid een deel van het kredietbedrag, waardoor banken minder risico lopen bij het verstrekken van leningen.
Vanaf 2025 zijn er enkele aanpassingen doorgevoerd: het maximale kredietbedrag is verhoogd naar €1,5 miljoen en de garantiedekking is gestegen van 50% naar 75%. Dit verhoogt de kans dat banken bereid zijn krediet te verschaffen. De regeling is beschikbaar voor bedrijven gevestigd in Nederland, Bonaire, Sint Eustatius of Saba, en geldt voor ondernemingen met maximaal 250 werknemers. De BMKB loopt tot 1 juli 2027, wat ondernemers voldoende tijd geeft om hiervan gebruik te maken.
Daarnaast is er de BMKB-Groen variant, specifiek gericht op bedrijven die willen investeren in duurzaamheid en energiebesparing. Deze variant kan helpen om investeringen te financieren die leiden tot lagere energiekosten.
Depositogarantiestelsel
Ook de bescherming van je bedrijfsvermogen is van belang. Het depositogarantiestelsel biedt zekerheid door tegoeden bij banken te beschermen. Dit kan een belangrijke rol spelen in je cashflowplanning. Controleer of jouw bank deelneemt aan het Nederlandse depositogarantiestelsel, zodat je meer financiële zekerheid hebt bij het opstellen van je liquiditeitsprognoses.
WBSO-regeling voor R&D-kosten
De WBSO-regeling biedt een belastingvoordeel voor bedrijven die investeren in R&D-projecten. Hiermee kun je een deel van de kosten verlagen door een vermindering van loonbelasting en sociale premies voor werknemers die aan R&D werken.
In 2025 kunnen bedrijven tot €20.000 per R&D-medewerker per jaar ontvangen. Om hiervan te profiteren, moet je vooraf een aanvraag indienen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). In de aanvraag beschrijf je je R&D-projecten, met nadruk op technische uitdagingen en vernieuwende elementen. Bij goedkeuring krijg je een R&D-verklaring, waarmee je direct belastingvoordeel kunt toepassen.
Een bijkomend voordeel van de WBSO is de koppeling met de Innovatiebox. Bedrijven kunnen hierdoor een lager vennootschapsbelastingtarief van 9% toepassen op winsten uit gepatenteerde uitvindingen of andere kwalificerende immateriële activa, in plaats van het reguliere tarief van 25%. Om gebruik te maken van de Innovatiebox moet je aantonen dat je immateriële activa voortkomen uit R&D-activiteiten die in aanmerking komen voor de WBSO. Het WBSO-certificaat dient als bewijs hiervoor.
Voor een goede financiële planning is het belangrijk om nauwkeurig de R&D-uren en kosten bij te houden. Dit is niet alleen nodig om aan de WBSO-voorwaarden te voldoen, maar ook om optimaal te profiteren van de financiële voordelen van zowel de WBSO als de Innovatiebox.
Tot slot is er in 2025 ook de EIA-regeling (Energie-investeringsaftrek). Hiermee kun je 40% van investeringen in energiezuinige bedrijfsmiddelen aftrekken van je fiscale winst. Dit kan interessant zijn voor ondernemers die inzetten op duurzame technologieën.
Samenvatting en Belangrijkste Punten
Een sterk financieel hoofdstuk is de basis van een succesvol ondernemingsplan. Het brengt cijfers samen met de strategie en visie van je bedrijf. Zoals Elizabeth Wasserman treffend opmerkt:
"A business plan is all conceptual until you start filling in the numbers and terms…they don’t mean a thing if you can’t justify your business with good figures on the bottom line".
Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste financiële onderdelen.
Een overtuigend financieel hoofdstuk bestaat uit drie hoofdonderdelen: financiële overzichten (zoals winst- en verliesrekening, balans en cashflow), een operationele cashflowprognose voor 12 maanden, en een KPI-overzicht . Deze documenten zijn niet alleen cruciaal om kredietverstrekkers en investeerders te overtuigen, maar geven ook inzicht in de financiële gezondheid van je bedrijf en of het zichzelf kan onderhouden.
Nauwkeurigheid is essentieel. Onderbouw je cijfers met betrouwbare gegevens zoals marktonderzoek, webzoekvolumes, contracten, prijsvalidatie en historische verkoopcijfers. Combineer daarbij top-down-methoden (zoals het TAM SAM SOM-model) met bottom-up-benaderingen om een realistisch beeld te schetsen.
De cijfers spreken voor zich: 82% van de kleine bedrijven faalt door slecht cashflowbeheer. Ondernemers met een geschreven financieel plan hebben bovendien 2,5 keer meer kans op voldoende pensioenbesparingen. Dit benadrukt hoe belangrijk een solide financieel plan is.
In Nederland kunnen ondernemers profiteren van regelingen zoals BMKB en WBSO, die extra financiële voordelen bieden en je planning verder kunnen versterken.
OndernemingsplanHandleiding.nl biedt handige hulpmiddelen en praktische voorbeelden om je financiële planning eenvoudiger en effectiever te maken. Door de inzichten en tools uit dit artikel te benutten, leg je de basis voor een financieel gezonde onderneming.
FAQs
Hoe stel ik realistische omzetprognoses op zonder veelgemaakte fouten te maken?
Hoe maak je realistische omzetprognoses?
Het maken van een realistische omzetprognose vraagt om een mix van historische gegevens, marktonderzoek en logische aannames. Begin met het analyseren van je eerdere verkoopcijfers en trends. Dit biedt een stevige basis om op voort te bouwen. Combineer dit met twee benaderingen: de top-down methode (waarbij je kijkt naar de totale markt en je geschatte marktaandeel) en de bottom-up methode (waarbij je uitgaat van je specifieke product of dienst en de verwachte verkoop per segment).
Het is belangrijk om niet te optimistisch te zijn. Veel ondernemers hebben de neiging hun omzet te overschatten, wat kan leiden tot financiële problemen. Houd rekening met risico’s en onzekerheden in de markt. Overweeg om drie scenario’s op te stellen: optimistisch, realistisch en pessimistisch. Dit geeft je een meer genuanceerd beeld en helpt je om betere beslissingen te nemen.
Wat zijn de voordelen van de BMKB-regeling voor mijn bedrijf?
Wat is de BMKB-regeling en wat zijn de voordelen?
De BMKB-regeling kan een uitkomst zijn voor ondernemers die extra financiering nodig hebben. Met deze regeling staat de overheid garant voor een deel van je lening. Dit betekent dat banken minder risico lopen, waardoor het eenvoudiger wordt om een lening te krijgen, zelfs als je niet voldoende onderpand hebt.
Deze regeling is niet alleen handig om een lening te verkrijgen, maar kan ook worden ingezet om groei of investeringen te financieren. Hierdoor kun je je bedrijf verder ontwikkelen en meer stabiliteit creëren. Zelfs in economisch zware tijden kan de BMKB-regeling je helpen om toegang tot financiering te krijgen, wat je bedrijf een broodnodige steun in de rug kan geven.
Een ander voordeel is dat het gebruik van de regeling je kredietwaardigheid kan verbeteren. Dit kan op zijn beurt het vertrouwen van investeerders vergroten, wat weer nieuwe kansen biedt voor je onderneming.
De BMKB-regeling is dus een krachtig hulpmiddel om financiële uitdagingen aan te pakken en je zakelijke ambities waar te maken.
Hoe stel ik een duidelijke en realistische cashflowprognose op?
Het opstellen van een cashflowprognose begint met het bepalen van de juiste periode, bijvoorbeeld per maand of per kwartaal. Vervolgens verzamel je nauwkeurige gegevens uit je financiële administratie, zoals eerdere inkomsten en uitgaven. Met deze gegevens kun je een schatting maken van je toekomstige inkomsten en kosten. Denk hierbij aan vaste lasten zoals huur en salarissen, maar ook aan variabele kosten zoals de inkoop van materialen.
Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met seizoensgebonden trends die invloed kunnen hebben op je kasstromen. Zorg ervoor dat je de prognose regelmatig bijwerkt met de meest actuele cijfers. Dit helpt je om een helder overzicht te behouden en onverwachte financiële situaties te vermijden. Zo kun je op tijd anticiperen op mogelijke tekorten of overschotten in je cashflow.