Wil je een bedrijf starten en succes behalen? Een goed ondernemingsplan is onmisbaar. Het helpt je jouw idee te toetsen, financiering te regelen en focus te behouden. Onderzoek toont aan dat ondernemers met een plan 16% meer kans hebben op succes en dat hun bedrijven 30% sneller groeien.
Belangrijkste onderdelen van een ondernemingsplan:
- Executive Summary: Kort overzicht van je idee, doelgroep, markt, en financiële doelen.
- Bedrijfsbeschrijving: Wat doet je bedrijf? Wat is je missie en rechtsvorm?
- Marktanalyse: Laat zien dat er vraag is naar je product of dienst.
- Marketing- en Verkoopplan: Hoe bereik je klanten en maak je winst?
- Financieel Plan: Overzicht van kosten, omzetprognoses en cashflow.
Gebruik tools, templates en software om je plan te schrijven en fouten te vermijden, zoals onrealistische financiële verwachtingen of slecht marktonderzoek. Werk je plan regelmatig bij en gebruik het als leidraad voor groei. Klaar om te starten? Volg deze gids stap voor stap!
Hoe schrijf ik een ondernemersplan? | Rabo Helpt
De Structuur van Je Ondernemingsplan Opbouwen
De vijf kernonderdelen vormen samen de basis van je ondernemingsplan. Ze behandelen strategische, operationele en financiële aspecten voor de komende drie tot vijf jaar. Door deze structuur te volgen, kunnen investeerders en kredietverstrekkers snel en makkelijk de informatie vinden die ze nodig hebben.
"A good business plan structure will take the reader by the hand and walk them through: who you are as a business, what you sell, to whom, and against which competitors."
Elk onderdeel bouwt logisch voort op het vorige, zodat je visie helder en overtuigend overkomt. Hieronder vind je een overzicht van de vijf kernonderdelen die je ondernemingsplan compleet maken.
1. Executive Summary
De executive summary is je eerste indruk en vaak je enige kans om lezers te overtuigen verder te lezen. Het is een kort overzicht van maximaal twee pagina’s dat je hele plan samenvat.
Gebruik eenvoudige, heldere taal om je bedrijfsidee te beschrijven en een krachtig beeld te schetsen van het potentieel van je onderneming.
Wat neem je op:
- Je bedrijfsidee in één zin
- Het probleem dat je oplost
- Je doelgroep en de grootte van de markt
- Je onderscheidend vermogen ten opzichte van concurrenten
- Financiële hoogtepunten (zoals verwachte omzet en benodigde investering)
- Je achtergrond en ervaring
"Our data shows strong executive summaries reduce plan approval time [by] 40 percent and increase allocated budgets [by] 25 percent." – Vivian Au, oprichter en chief marketing officer van Air Corporate
Praktische tip: Schrijf de executive summary als laatste, ook al staat het vooraan. Zo kun je de belangrijkste punten uit de andere secties halen.
2. Bedrijfsbeschrijving
Na de krachtige introductie in de executive summary, gebruik je deze sectie om uit te leggen wat je bedrijf doet en waarom het bestaat. Hier geef je context en laat je je visie zien.
Begin met je missie: waarom start je dit bedrijf? Beschrijf daarna je producten of diensten zo concreet mogelijk. Vermijd vage termen zoals "innovatieve oplossingen" en wees specifiek over wat je aanbiedt.
Wat je moet opnemen:
- Rechtsvorm: Kies je voor een BV, eenmanszaak, VOF? Leg uit waarom.
- Locatie: Werk je vanuit een fysieke winkel, online of beide?
- Doelstellingen: Wat wil je bereiken in jaar één, drie en vijf?
- Eigendomsstructuur: Wie zijn de eigenaren en wat zijn hun aandelen?
Benadruk de ervaring en vaardigheden van je team. Als er gaten in je team zitten, wees daar open over en leg uit hoe je die gaat opvullen.
3. Marktanalyse
In de marktanalyse laat je zien dat er vraag is naar je product of dienst. Dit is waar je bewijst dat je de markt kent en begrijpt.
Gedegen onderzoek is essentieel om je aannames te staven en investeerders te overtuigen. Gebruik bronnen zoals CBS-statistieken, brancheanalyses en rapporten van erkende onderzoeksbureaus.
Focus op drie kernpunten:
- Marktomvang en groei: Hoe groot is de markt in Nederland? Vermeld concrete cijfers in euro’s en percentages.
- Doelgroepanalyse: Wie zijn je ideale klanten? Geef meer detail dan alleen leeftijdscategorieën. Denk aan inkomen, gedrag en behoeften.
- Concurrentieanalyse: Wie zijn je concurrenten? Wat zijn hun sterke en zwakke punten? Hoe onderscheid jij je?
Praktische tip: Bezoek je concurrenten, bekijk hun websites en lees klantrecensies. Deze inzichten zijn onmisbaar voor je analyse.
4. Marketing- en Verkoopplan
Hier leg je uit hoe je klanten bereikt en overtuigt om bij jou te kopen. Het gaat om de strategie om prospects om te zetten in betalende klanten.
Beschrijf je visie op de markt, hoe je deze wilt benaderen en waarom je aanpak effectief zal zijn. Wees specifiek over wat je verkoopt, aan wie, en via welke kanalen je hen bereikt.
Belangrijke onderdelen:
- Prijsstrategie: Hoe bepaal je je prijzen? Vergelijk met concurrenten en onderbouw je keuzes.
- Marketingmix: Welke kanalen gebruik je? Denk aan online advertenties, social media, evenementen of samenwerkingen.
- Verkoopproces: Hoe verloopt de klantreis van eerste contact tot aankoop?
- Klantbehoud: Hoe zorg je dat klanten terugkomen? Bijvoorbeeld via loyaliteitsprogramma’s of uitstekende service.
5. Financieel Plan
Het financiële plan laat zien of je idee haalbaar is. Hier komen alle andere onderdelen samen in concrete cijfers.
"The real story happens in the financials. In the written part, every section mainly serves to explain and justify those numbers." – Chad Fryling, Entrepreneur-in-Residence, Futurpreneur Canada
Drie essentiële financiële overzichten:
- Opstartkosten: Wat heb je nodig om te beginnen? Denk aan inventaris, apparatuur, een website, marketing en een buffer.
- Omzet- en winstprognose: Wat verwacht je per maand te verkopen? Houd rekening met seizoensinvloeden.
- Cashflowprognose: Wanneer komt geld binnen en wanneer gaat het eruit? Dit is cruciaal, want veel bedrijven falen door cashflowproblemen.
Praktische tip: Werk met drie scenario’s: pessimistisch, realistisch en optimistisch. Dit toont aan dat je voorbereid bent op verschillende uitkomsten.
Wees eerlijk over risico’s en presenteer duidelijke plannen om deze te beheersen. Transparantie bouwt vertrouwen bij potentiële investeerders.
Tools en Templates voor Je Ondernemingsplan
Het opstellen van een ondernemingsplan hoeft geen onmogelijke taak te zijn. Met de juiste hulpmiddelen en voorbeelden kun je tijd besparen en ervoor zorgen dat je niets belangrijks over het hoofd ziet. Deze hulpmiddelen helpen je om gestructureerd te werken en aan de verwachtingen van banken en andere belanghebbenden te voldoen.
Kant-en-klare Templates
Templates bieden een handig startpunt voor je ondernemingsplan. Ze zorgen ervoor dat je alle noodzakelijke onderdelen behandelt en geen belangrijke details mist die bijvoorbeeld financiers willen zien.
Er zijn gratis templates beschikbaar. Platforms zoals PandaDoc, SCORE en Contractbook bieden gratis sjablonen aan die geschikt zijn voor verschillende soorten bedrijven en sectoren. Je kunt er eenvoudig een kiezen die aansluit bij jouw specifieke situatie.
Voor Nederlandse ondernemers is er ook een speciale optie. Zo bood Financieelvrij in februari 2025 via Etsy een "Business Plan Dutch Template" aan voor AU$8,07. Dit document bevat 25 pagina’s in A4-formaat en behandelt onderwerpen zoals je doelklant, prijsstrategie, marktonderzoek en opstartkosten.
Andere aanbevolen bronnen zijn Qredits, Xero en diverse online platforms die branche-specifieke templates aanbieden. Door een template te kiezen die past bij jouw sector en bedrijfsomvang, kun je een solide basis leggen voor je plan.
"Using a template lets you make sure you are addressing all the required issues and not forgetting crucial details that banks and other stakeholders expect to see. It helps you establish your credibility and make a compelling case." – Chad Fryling, Entrepreneur-in-Residence, Futurpreneur Canada
Belangrijk: Pas de template altijd aan om je unieke bedrijf en doelen weer te geven. Een template is slechts een vertrekpunt, geen kant-en-klaar eindproduct.
Handige Software Opties
Naast templates kan speciale software je helpen om het proces van het schrijven van een ondernemingsplan te stroomlijnen. Veel van deze tools bieden functionaliteiten zoals financiële prognoses, marktonderzoek en stapsgewijze begeleiding.
Hier zijn enkele populaire softwarepakketten met hun prijzen en voordelen:
| Software | Prijs per maand | Sterke punten | Beoordeling |
|---|---|---|---|
| Upmetrics | €7 – €14 | AI-gestuurd en gebruiksvriendelijk | 4,8/5 op GetApp |
| LivePlan | €20 – €40 | Financiële prognoses, uitgebreide templates | 4,5/5 op GetApp |
| Bizplan | €29 | Ideaal voor startups die investering zoeken | 4,4/5 op GetApp |
AI-gestuurde tools worden steeds populairder. Ze kunnen je helpen met de structuur van je plan, dienen als een slimme assistent en versnellen het schrijven van een eerste concept. Bij het kiezen van dergelijke software is het belangrijk om te letten op functies zoals aanpasbare output, financiële projecties, meerdere exportformaten en sterke gegevensbescherming.
Tips bij het kiezen van software: Houd rekening met je vaardigheidsniveau, budget, gewenste functies zoals prognoses en aanpasbare sjablonen, en lees gebruikersbeoordelingen. Kies software die samenwerking mogelijk maakt, eenvoudig te gebruiken is en betaalbare abonnementen biedt.
De vraag naar ondernemingsplan software groeit snel. Naar verwachting zal deze markt in 2031 een waarde van €90,19 miljard bereiken. Dit benadrukt hoe waardevol ondernemers deze tools vinden.
Leren van Voorbeeldplannen
Het bekijken van voorbeeldplannen is een krachtige manier om je eigen ondernemingsplan te verbeteren. Voorbeelden geven je een duidelijk beeld van de structuur, inhoud en het detailniveau dat verwacht wordt.
Waarom voorbeelden nuttig zijn: Ze laten zien hoe andere ondernemers hun ideeën presenteren, financiële gegevens organiseren en marketingstrategieën uitleggen. Dit kan je inspireren en richting geven bij het schrijven van je eigen plan.
Praktische tips: Neem de tijd om voorbeeldplannen te bekijken voordat je begint. Dit helpt je om te begrijpen wat je moet opnemen en hoe je het kunt presenteren. Vergelijk tijdens het schrijven je eigen werk met voorbeelden om te zien waar je meer detail of onderbouwing nodig hebt.
Let op specifieke elementen in voorbeeldplannen, zoals:
- Hoe ze marktbehoeften aantonen.
- Hoe financiële projecties worden gepresenteerd.
- De gebruikte schrijfstijl en toon.
- Hoe ze een concurrentievoordeel uitleggen.
Door te leren van zowel sterke als zwakke punten in voorbeeldplannen, kun je je eigen plan versterken. Dit helpt je om een overtuigend en goed onderbouwd ondernemingsplan te creëren.
Met deze tools, templates en voorbeeldplannen kun je zelfverzekerd aan de slag en veelvoorkomende fouten vermijden in je ondernemingsplan.
Fouten om te Vermijden
Veel startende ondernemers maken vaak dezelfde fouten bij het opstellen van hun ondernemingsplan. Deze fouten kunnen niet alleen je kansen op succes verkleinen, maar ook de mogelijkheid om financiering te krijgen in gevaar brengen. Door deze valkuilen te herkennen en te vermijden, vergroot je de kans dat je plan indruk maakt en je bedrijf een sterke start maakt.
Onrealistische Financiële Verwachtingen
Een van de meest voorkomende fouten is te optimistisch zijn over inkomsten en te weinig rekening houden met uitgaven. Dit kan leiden tot cashflowproblemen en een afname van vertrouwen bij investeerders. Kleine kostenposten worden vaak onderschat, maar kunnen zich snel opstapelen tot flinke financiële lasten. Denk hierbij aan zaken zoals verzekeringen, accountantskosten, software-abonnementen, kantoorbenodigdheden en onverwachte reparaties. Daarnaast wordt het risico van oninbare vorderingen vaak over het hoofd gezien, terwijl dit een serieuze impact kan hebben op je financiële planning.
Hoe je dit voorkomt:
- Werk met conservatieve schattingen, bijvoorbeeld door uit te gaan van een omzet van €70.000 in plaats van €100.000 in het eerste jaar.
- Houd je salaris als oprichter bescheiden.
- Controleer je aannames en voer gevoeligheidsanalyses uit om verschillende scenario’s te simuleren.
"Accurate is different from right. A good forecast needs to represent your business, not predict the future." – Sabrina Parsons, LivePlan CEO
Interessant genoeg vindt 90% van de kleine ondernemers financiële prognoses essentieel voor een gezond bedrijf, maar slechts 60% stelt daadwerkelijk een forecast op.
Naast financiële fouten is het ontbreken van degelijk marktonderzoek een andere veelvoorkomende valkuil.
Slecht Marktonderzoek
Gebrekkig marktonderzoek is een andere grote fout die ondernemers maken. Zonder goed onderzoek baseer je je strategie op aannames, wat kan leiden tot verspilde middelen en gemiste kansen. Marktonderzoek biedt een solide basis om verkoop en winstgevendheid in te schatten.
Veel ondernemers overschatten de vraag naar hun product of dienst. Ze gaan ervan uit dat iedereen enthousiast zal zijn over hun idee, zonder te controleren of klanten daadwerkelijk bereid zijn te betalen. Dit kan resulteren in een product of dienst waarvoor onvoldoende interesse bestaat. Daarnaast helpt een grondige analyse van je concurrenten om een duidelijk concurrentievoordeel te bepalen.
Hoe je goed marktonderzoek uitvoert:
- Stel duidelijke doelen voor je onderzoek en bepaal je doelgroep nauwkeurig.
- Gebruik meerdere onderzoeksmethoden die passen bij je doelen en budget.
- Analyseer de marketingstrategieën van concurrenten en leer van hun aanpak.
De waarde van marktonderzoek blijkt uit de cijfers: in 2019 genereerde de marktonderzoeksindustrie in de VS ongeveer €42 miljard. Bovendien kan het gebruik van Voice of Customer (VoC)-data de verkoop en cross-sellingpercentages met wel 20% verhogen.
Onduidelijke Doelen en Richting
Een gebrek aan duidelijke doelen en focus kan je ondernemingsplan richtingloos maken. Een plan zonder concrete doelstellingen is als een schip zonder kompas: je weet niet waar je naartoe gaat en hoe je daar komt. Dit gebeurt vaak wanneer ondernemers proberen alles voor iedereen te zijn, in plaats van zich te richten op een specifieke niche. Dit kan leiden tot verspilling van tijd en geld.
"Putting good money to bad use and trying to be everything to everyone instead of being niche-focused is a surefire way to waste valuable time and money, which are the lifeblood of any startup." – Thomas Aronica, founder and CEO
Veelvoorkomende problemen zijn te ambitieuze doelen en het ontbreken van specifieke, meetbare targets. Een goed plan bevat SMART-doelen: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Ook een zwakke executive summary is een veelgemaakte fout. Dit is vaak het eerste (en soms enige) onderdeel dat investeerders lezen. Als dit niet overtuigend of helder is, verklein je de kans op een vervolggesprek.
Hoe je focus en duidelijkheid brengt:
- Stel een inspirerende visie op en formuleer SMART-doelen.
- Betrek belangrijke medewerkers bij de strategische planning en focus per kwartaal op één of twee kernprojecten om je inspanningen effectief te richten.
- Zorg ervoor dat je strategie duidelijk wordt gecommuniceerd binnen je team, zodat iedereen zijn rol begrijpt. Regelmatige evaluaties en aanpassingen van je strategie zijn daarbij essentieel.
"If you don’t know where you’re going, you’ll end up somewhere else." – Yogi Berra
Door realistische financiële cijfers te gebruiken, grondig marktonderzoek te doen en duidelijke doelen te stellen, maak je je ondernemingsplan sterker en beter voorbereid op de toekomst. Denk eraan dat een ondernemingsplan een levend document is dat regelmatig moet worden bijgewerkt en aangepast.
Laatste Stappen en Verdere Ontwikkeling
Je ondernemingsplan is bijna af; nu is het tijd om het in praktijk te brengen en je bedrijf te laten groeien. Een goed plan is geen statisch document, maar een levend hulpmiddel dat je richting geeft. Wist je dat bedrijven met een plan 30% sneller groeien dan hun concurrenten? Hier lees je hoe je je plan kunt verfijnen en effectief kunt inzetten.
Beoordeel en Verfijn je Plan
Voordat je je plan definitief maakt, is een grondige evaluatie onmisbaar. Neem de tijd om je plan minstens twee keer door te lezen en let op fouten of ontbrekende informatie. Dit is een stap die veel ondernemers overslaan, maar die van cruciaal belang is.
Bekijk je plan door de ogen van een investeerder. Bevat het voldoende details over je bedrijfsmodel en financiële strategie? Controleer je marktonderzoek om zeker te zijn dat je doelgroep en concurrentievoordeel helder zijn uitgelegd. Let ook op je financiële projecties – te optimistische voorspellingen zijn een valkuil. Zorg ervoor dat je winstprognoses realistisch zijn en dat je geen kosten over het hoofd hebt gezien.
Investeerders letten vaak meer op het team dan op het idee zelf. Zorg ervoor dat het managementgedeelte van je plan laat zien dat je team de vaardigheden en ervaring heeft om de strategie uit te voeren.
Het kan nuttig zijn om externe experts in te schakelen voor specifieke onderdelen zoals marktanalyse, belastingzaken of juridische kwesties. Maak daarnaast duidelijke afspraken over wie betrokken is bij het schrijven en goedkeuren van het plan, en stel een tijdlijn op.
Financiering en Bedrijfsvoering
Met een sterk plan in handen kun je je richten op het aantrekken van financiering en het opstarten van je bedrijf. Richt je op de juiste investeerders door te onderzoeken wie interesse zou kunnen hebben in jouw sector en gebruik vertrouwde contacten zoals advocaten, accountants of financiële adviseurs om introducties te regelen.
Bereid een krachtige één-pagina samenvatting en een korte presentatie voor om investeerders snel te overtuigen. Sta open voor feedback en wees bereid om te leren van het advies dat je krijgt. Houd er rekening mee dat het proces langer kan duren dan je verwacht; geduld is belangrijk. Investeerders willen bewijs zien van product-markt fit, groei en een duidelijke exitstrategie.
"De sleutel tot het aantrekken van investeerders is om je bedrijf in het best mogelijke licht te presenteren terwijl je realistisch blijft." – Nikki Roser
Zodra je bedrijf operationeel is, gebruik je je ondernemingsplan als een dagelijkse gids. Het helpt je om gefocust te blijven en biedt een meetinstrument om je voortgang te beoordelen.
Houd je Plan Actueel
Een ondernemingsplan is geen eenmalig document. Werk het minimaal eens per kwartaal bij om het relevant te houden. Veel succesvolle bedrijven hanteren een beoordelingscyclus van 45 dagen tot 6 maanden om snel in te spelen op veranderingen.
Plan regelmatige evaluaties in, zoals driemaandelijkse controles en jaarlijkse updates. Gebruik de gegevens die je tussen deze momenten verzamelt om je langetermijnprojecties te verfijnen.
Pas je plan aan als aannames of projecties niet blijken te kloppen. Het is belangrijker om je plan te corrigeren dan je bedrijfsvoering aan te passen aan onrealistische doelen. Zorg dat je plan flexibel blijft, zodat je kunt inspelen op nieuwe kansen of uitdagingen.
"Plannen gaan over de toekomst – en niemand voorspelt de toekomst perfect, dus houd je plan actueel en blijf alert op hoe de realiteit zich ontwikkelt." – Tim Berry
Werk ook je marktanalyse regelmatig bij. Onderzoek wat klanten willen en hoe je concurrenten presteren. Analyseer je financiële gegevens om inzicht te krijgen in je cashflow en kapitaalbehoeften. Zorg er daarnaast voor dat je doelen specifiek en eenvoudig te begrijpen zijn.
Bedrijven die vijf jaar of langer bestaan, hebben in 70% van de gevallen een ondernemingsplan. Door je plan regelmatig bij te werken, blijft het een krachtig hulpmiddel voor groei en besluitvorming.
FAQs
Wat zijn veelgemaakte fouten bij het schrijven van een ondernemingsplan en hoe voorkom ik deze?
Bij het opstellen van een ondernemingsplan worden vaak fouten gemaakt die de kans op succes van je bedrijf kunnen beïnvloeden. Een van de meest voorkomende fouten is te weinig vooruitkijken. Veel ondernemers richten zich uitsluitend op de huidige situatie en vergeten rekening te houden met toekomstige ontwikkelingen in de markt. Dit kan resulteren in een gebrekkige en onvolledige marktanalyse.
Ook wordt het inschatten van risico’s regelmatig onderschat. Het is essentieel om realistisch te zijn over de benodigde financiën. Daarbij moet je je ondernemingsplan niet alleen zien als een document om investeerders te overtuigen, maar ook als een tool om de haalbaarheid van je idee grondig te beoordelen.
Hoe voorkom je deze fouten? Hier zijn enkele praktische tips:
- Vraag onafhankelijke experts om feedback op je plan.
- Werk je ondernemingsplan regelmatig bij om het relevant en up-to-date te houden.
- Neem voldoende tijd voor een gedetailleerde marktanalyse en een solide financiële planning.
Een goed uitgewerkt ondernemingsplan is niet alleen een leidraad voor je onderneming, maar vergroot ook je kans op succes aanzienlijk.
Hoe maak ik realistische financiële prognoses die investeerders overtuigen?
Om financiële prognoses op te stellen die vertrouwen wekken bij investeerders, is het belangrijk om een gebalanceerde aanpak te kiezen. Combineer een bottom-up methode, waarbij je interne gegevens zoals kosten en verkoopcapaciteit als uitgangspunt neemt, met een top-down analyse die kijkt naar markttrends en economische ontwikkelingen. Deze combinatie zorgt ervoor dat je prognoses zowel realistisch als goed onderbouwd zijn.
Richt je bij het maken van prognoses op de specifieke factoren die waarde creëren binnen jouw bedrijf, en vermijd overdreven optimistische aannames. Gebruik concrete data als basis en zorg ervoor dat je aannames logisch en transparant zijn. Investeerders hechten meer waarde aan nauwkeurigheid en haalbare cijfers dan aan overdreven groeiverwachtingen.
Consistentie is ook cruciaal. Controleer of je prognoses aansluiten bij andere onderdelen van je ondernemingsplan, zoals je marktanalyse en strategie. Dit versterkt je geloofwaardigheid en vergroot de kans dat investeerders vertrouwen hebben in je plannen.
Welke tools en sjablonen zijn handig om een ondernemingsplan te maken?
Er zijn tal van tools en sjablonen beschikbaar die je kunnen ondersteunen bij het opstellen van een sterk ondernemingsplan. Qredits biedt bijvoorbeeld gratis sjablonen en hulpmiddelen, waaronder opties voor financiële planning, speciaal afgestemd op Nederlandse ondernemers. Ook de Kamer van Koophandel (KVK) is een waardevolle bron, met duidelijke richtlijnen en checklists die je stap voor stap door het proces loodsen.
Deze hulpmiddelen zijn ontworpen om je werk eenvoudiger te maken en je te helpen een professioneel en overzichtelijk plan te creëren. Zo kun je zelfverzekerd het gesprek aangaan met investeerders of andere betrokkenen.