Het kiezen van een rechtsvorm is een belangrijk onderdeel van het schrijven van een ondernemingsplan. Op het moment dat u uw bedrijf daadwerkelijk gaat opstarten zullen er een hoop consequenties afhankelijk zijn van de keuze welke rechtsvorm u heeft gekozen. Dit komt vooral naar voren in de aansprakelijkheid.
Aansprakelijkheid
Aansprakelijkheid is een belangrijk onderdeel bij het kiezen van een rechtsvorm. Aansprakelijkheid houdt in in hoeverre u moet opdraaien voor de gevolgen van een bepaalde actie. Hierin kan een onderscheidt gemaakt worden tussen bedrijven waarbij alleen het bedrijf aansprakelijk is en bedrijven waar het bedrijf en de eigenaren van het bedrijf privé aansprakelijk zijn. De eerste groep worden bedrijven zonder rechtspersoonlijkheid genoemd, dit zijn de eenmanszaak, vennootschap onder firma (vof), commanditaire vennootschap en de maatschap. De tweede groep bedrijven met rechtspersoonlijkheid, dit zijn de besloten vennootschap, naamloze vennootschap, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij en de stichting. (De rechtsvorm zullen hieronder allemaal uitgewerkt worden)
Fiscaal
Tussen de rechtsvormen zijn er verschillende belastingregels. Zo betaald u bij een eenmanszaak inkomstenbelasting en bij een besloten vennootschap vennootschapsbelasting. Alhoewel het tarief van de vennootschapsbelasting lager ligt dan de inkomstenbelasting kan het zo zijn dat u minder belasting hoeft te betalen wanneer u voor een eenmanszaak kiest. Dit heeft te maken met de belastingvoordelen die u heeft wanneer u kiest voor een eenmanszaak. Dit zijn voordelen als de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek. Daarnaast zijn er nog een aantal aftrekposten die ervoor zorgen dat uw belastbare winst. Maar op het moment dat uw winst gaat stijgen kan het weer voordelig zijn om een besloten vennootschap te kiezen of uw eenmanszaak om te zetten in een besloten vennootschap. Kijk op Berekenhet.nl wat fiscaal gezien voor u het beste is.
Samenwerken
Het komt erg vaak voor samen mensen samen een bedrijf willen opzetten. Speciaal voor deze situaties zijn er rechtsvormen ontworpen die hierbij aansluiten. Denk bijvoorbeeld aan de vennootschap onder firma (vof). Dit is een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid waarbij twee personen nodig zijn. Deze personen worden vennoten genoemd. Elke vennoot is naast zakelijk ook privé aansprakelijk voor de handelingen van het bedrijf. Als u liever niet privé aansprakelijk wilt zijn maar wel samen een bedrijf willen opzetten, dan is wellicht de besloten vennootschap een optie. Dit een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid waarbij de aandelen verdeeld worden onder de vennoten. De vennoten zijn hierbij niet persoonlijk aansprakelijk mits zijn geen onbehoorlijk bestuur hebben gepleegd.
Rechtsvormen
Hieronder zullen alle rechtsvormen uitgelegd worden.
Eenmanszaak
De eenmanszaak is de meest gekozen rechtsvorm bij het oprichten van een onderneming. De eenmanszaak is namelijk erg makkelijk op te richten. U hoeft zich alleen maar in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. U geeft daar wat basisgegevens af, zoals de bedrijfsnaam en persoonlijke gegevens.
Daarnaast is de eenmanszaak zeer in trek omdat deze rechtsvorm een hoop belastingvoordelen biedt. Wanneer je een rechtsvorm hebt, heeft u recht op fiscale aftrekposten. Dit zijn bijvoorbeeld de zelfstandigen aftrek of de startersaftrek. Deze aftrekposten zorgen ervoor dat het belastbare inkomen van u minder wordt en dat u vervolgens minder belasting hoeft te betalen.
Een aandachtspunt van de eenmanszaak is dat u als ondernemer naast zakelijk ook persoonlijk aansprakelijk bent. Bij een eenmanszaak wordt er geen onderscheidt gemaakt tussen uw zakelijk en privé vermogen. Op het moment dat een schuldeiser zijn schuld niet kan verhalen op het zakelijke vermogen van uw bedrijf, zal hij recht hebben om aanspraak te maken op persoonlijke vermogen. Als u dit wilt voorkomen is het wellicht een optie om de besloten vennootschap als optie te bekijken als rechtsvorm.
Vennootschap onder firma (vof)
De vennootschap onder firma heeft erg veel weg van de eenmanszaak. Het is namelijk ook een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid en beide vennoten hebben recht op de fiscale aftrekposten zoals ook bij eenmanszaak. Het grootste verschil met de eenmanszaak is dat er twee personen nodig zijn om een vennootschap onder firma op te richten. Deze personen worden vennoten genoemd. Omdat dit een rechtsvorm is met meerdere vennoten is het raadzaam een vennootschapscontract op te stellen. Dit is een contract waarin afspraken staan over de bevoegdheden, de inbreng en de winstverdeling van de vennoten.
Daarnaast is het net als bij een eenmanszaak alleen maar nodig om u in te schrijven bij de Kamer van Koophandel.
Commanditaire vennootschap
Op het moment dat u graag een bedrijf zou willen starten maar u niet genoeg geld heeft om uw idee uit te werken is het wellicht een optie om een stille vennoot te zoeken. Dit is een vennoot welke als geldschieter fungeert en zich verder niet bemoeid met de dagelijkse gaan van zaken. De vennoot die zich wel bezig houd met de dagelijkse gang van zaken is de beherende vennoot.
Bij een commanditaire vennootschap zijn er dus twee soorten vennoten. De stille vennoot en de beherende vennoot. De stille vennoot kan i.v.m. het eventuele failliet gaan van het bedrijf alleen zijn inleg kwijtraken. Als de stille vennoot ook naar buiten treedt als beherende vennoot dan kan hij ook privé aansprakelijk gesteld worden. De stillen vennoot is bij failliet gaan van het bedrijf zakelijk en privé aansprakelijk.
Maatschap
De maatschap is een rechtsvorm waarbij meerdere ondernemers onder één naam naar buiten kunnen treden. Dit komt vaak voor bij advocaten en artsen. Bij deze rechtsvorm is het aan te raden een maatschapscontract op te stellen waarin de afspraken vast komen te liggen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de inleg per maat of de winstverdeling.
Wanneer een maat een rechtshandeling verricht is alleen deze maat daar zelf voor aansprakelijk. Dit kan anders zijn als dit vooraf is afgesproken en er bijvoorbeeld volmacht is gegeven. Het oprichten van een maatschap moet bij de Kamer van Koophandel.
Besloten vennootschap (bv)
De besloten vennootschap is meest gekozen rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dit houd in dat de eigenaren van de bv niet persoonlijk aansprakelijk zijn. Echter mag er dan geen sprake van onbehoorlijk bestuur. Om een bv op te richten zult u een notariële actie moeten laten opstellen bij de notaris. Hierin staan de statuten. De notaris zorgt er vervolgens voor dat de onderneming wordt ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Een bv kunt u alleen oprichten of samen met anderen. Daarnaast moet er minimaal een kapitaal worden ingebracht van €0,01. Dit in tegenstelling tot de vorige regeling waarop een startkapitaal van €18.000 nodig was.
Bij een besloten vennootschap, in tegenstelling tot bijv. de eenmanszaak, zitten er meer regels verbonden aan het uitkeren van winst. Omdat een bv uit aandelen bestaat kan er dividend uitgekeerd worden. Het belastingtarief op dividend is goedkoper dan op inkomstenbelasting. Het is daarom voordelig om winst uit te keren d.m.v. dividend. Echter heeft de belastingdienst een speciale regeling voor getroffen, namelijk de gebruikelijkloonregeling. De regeling bepaald dat er pas dividend uitgekeerd mag worden als de directeur groot aandeelhouder(s) minimaal €42.000 euro per jaar verdienen. U bent een DGA wanneer u minstens 5% van de aandelen van de bv bezit.
Daarnaast moeten de jaarstukken worden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. De regels die hiermee samenhangen verschillen naar grote van het bedrijf.
Naamloze vennootschap
Net als bij een besloten vennootschap is het kapitaal van een naamloze vennootschap verdeeld in aandelen. Echter zijn de aandelen van een naamloze vennootschap vrij verhandelbaar. Bij een besloten vennootschap kunnen de aandelen alleen verkocht worden als alle aandeelhouders hiermee instemmen. Bij een naamloze vennootschap zou het kunnen dat er een blokkeringsregeling is opgesteld. Dit betekend dat er regels verbonden zijn aan het handel van de aandelen.
Bij het oprichten van een naamloze vennootschap is een startkapitaal van €45.000 nodig. Daarnaast moet, net als bij een besloten vennootschap, een notariële akte worden opgesteld en ingeschreven worden bij de Kamer van Koophandel.
Daarnaast moeten de jaarstukken worden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. De regels die hiermee samenhangen verschillen naar grote van het bedrijf.
Vereniging
Een vereniging is een rechtsvorm waarbij het doel niet mag zijn om winst te maken. Het doel van een vereniging is vaak om samen iets te bereiken. Bijv. een de verbetering van een bepaald gebied of een sportvereniging. Er zijn twee soorten verenigingen. Allereerst de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. De bestuurders van deze vereniging zijn in dit geval niet aansprakelijk met hun privé vermogen. Om een vereniging op deze manier op te richten zal een akte opgesteld moeten worden bij de notaris. Vervolgens moet de vereniging ingeschreven worden bij de Kamer van Koophandel. De tweede vereniging is een vereniging met beperkte aansprakelijkheid. Bij deze soort vereniging zijn de bestuurders wel privé aansprakelijk mochten schuldeisers hun schuld opeisen en de vereniging niet genoeg middelen heeft om hieraan te voldoen.
Een vereniging is anders ingedeeld als de meeste andere rechtsvormen. Er zijn geen eigenaren en aandeelhouders. Een vereniging heeft leden. Elk lid heeft een stem en kan zo op de ledenvergadering een stem uitbrengen. D.m.v. deze stemmen wordt het bestuur gekozen.
Stichting
Een stichting kan opgericht worden als u een doel heeft dat gericht is op sociale verbetering. Denk bijvoorbeeld aan het behoud van een bepaald natuurlijk gebied of het ondersteunen van een bepaald culturele groep mensen. Een stichting kan opgericht worden als er een akte opgesteld is bij de notaris en de stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
Een stichting kan een onderneming hebben. De winst die in de onderneming gemaakt wordt, moet wel worden besteed binnen de stichting en mag niet worden uitbetaald aan bijv. bestuurders. Het komt wel een voor dat bestuurders in dienst zijn en een salaris krijgen, maar vaak kunnen bestuurders alleen hun onkosten vergoeden en is het verder vrijwillig werk.
Coöperatie
Een coöperatie is een samenwerkingsverband tussen verschillende bedrijven. Dit zorgt ervoor dat u samen sterker staat tegenover andere grote bedrijven. Daarnaast kunt u profiteren van schaalvoordelen en wordt uw werk overgenomen op het moment dat u ziek wordt.
Er zijn twee soorten coöperaties, de bedrijfscoöperatie en de ondernemerscoöperatie. De bedrijfscoöperatie is een coöperatie waarbij bedrijven samenwerken op het gebied van bepaalde onderdelen. Denk bijv. aan de inkoop van bepaalde producten of de marketing binnen een bepaalde branche. Bij de ondernemerscoöperatie wordt er tezamen een doel nagestreefd d.m.v. een project. ZZP’ers zijn veel voorkomende leden van de coöperatie.
Het oprichten van een coöperatie kan u samen met één ander lid. Er moet een akte worden opgesteld bij de notaris en vervolgens moet de coöperatie worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Het bestuur kiest vervolgens de leden van de algemene ledenvergadering.